Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου και ονομαζόταν Primus.
Μετά το 46 π.Χ. ονομάστηκε Μάρτιος, έγινε ο τρίτος μήνας του χρόνου, αφιερωμένος στον θεό Μαρς που αρχικά ήταν ο θεός της γονιμότητας και των αγρών αλλά αργότερα ταυτίστηκε με τον Άρη θεό του πολέμου. Ήταν πατέρας του Ρέμου και του Ρωμύλου και γενάρχης των Ρωμαίων. Είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης και στις 21 Μαρτίου είναι η εαρινή ισημερία.
Οι Έλληνες του έχουν δώσει πολλά ονόματα, όπως «ανοιξιάτης» επειδή φέρνει την άνοιξη, «γδάρτης», «παλουκοκαύτης» και «πεντάγνωμος» επειδή ο καιρός είναι άστατος, «βαγγελιώτης» από τη γιορτή του Ευαγγελισμού, «πενταγιόματο» (δηλ. πέντε γεύματα) στην ορεινή Πελοπόννησο.
Την 1η του Μάρτη, τα παιδιά δένουν στο χέρι τους το «μάρτη» ή «μαρτιά» ένα κορδόνι από κόκκινη και άσπρη κλωστή, για να μη τα κάψει ο μαρτιάτικος ήλιος.
